Η Αγία Παρασκευή γεννήθηκε στη Ρώμη γύρω  στο 117μ.Χ..Γονείς της ήταν οι ευσεβείς Αγάθωνας και Πολιτεία. Το όνομά της το οφείλει στην ημέρα που  γεννήθηκε,δηλαδή  την Παρασκευή.Ανατράφηκε με πολλή φροντίδα τόσο για την μόρφωσή της όσο και για την ψυχική της καλλιέργεια.

     Η χάρις του Θεού και η χριστιανική ανατροφή της ,την ύψωσαν σε έξοχη προσωπικότητα.Μια υπέροχη αρμονία ήταν η Παρασκευή:Στο πρόσωπό της η ομορφιά και η χάρις ήταν συνδυασμένη με τη φρονιμάδα και τη σεμνότητα .

     Χάνει νωρίς τους γονείς της ,αλλά η πίστη της γίνεται πιο φλογερή.Ο Κύριος Ιησούς γίνεται το κέντρο της καρδιάς της ,το νόημα της ζωής της.Διαβάζει την Αγία Γραφή και εμβαθύνει στην αγάπη του Θεού.Αφιερώνει την ύπαρξή της στα έργα του ελέους και της ιεραποστολής.Αρχίζει τη χριστιανική κατήχηση των ειδωλολατρών από τη Ρώμη και σε λίγο διάστημα η ιεραποστολική δραστηριότητά της διαδίδεται μέχρι τον Αυτοκράτορα Αντωνίνο.Έτσι η αγία οδηγείται "ενώπιον βασιλέων και ηγεμόνων",χωρίς να φοβηθεί.Υποστηρίζει την Αλήθεια και νικά  στην επίθεση της κολακείας και του επαίνου,νικά και στην επίθεση της απειλής και των βασανιστηρίων.

      Ο Αντωνίνος βλέποντας ότι δεν κατόρθωσε να πείσει την Παρασκευή ,προχωρά σε σκληρά μαρτύρια .Η διαταγή δόθηκε και σιδερένια περικεφαλαία πυρακτώνεται για να τοποθετηθεί στο κεφάλι της Αγίας.Η προετοιμασία γίνεται εμπρός της ,μα εκείνη δε δειλιάζει.Η πίστη της θριαμβεύει!Το πυρ νικάται και η μάρτυρας μένει άθικτος.Πολλοί παριστάμενοι ειδωλολάτρες πιστεύουν .Η αγία Παρασκευή οδηγείται σε σκοτεινή φυλακή όπου άγγελος Κυρίου την απαλλάσει από τις φοβερές αλυσίδες ,αλλά οι διώκτες της γίνονται ακόμα πιο σκληροί.Την μαστιγώνουν και στις πληγές  της ανάβουν φωτιά για να κάψουν τα καταπληγωμένα άκρα του σώματός της.Η Αγία υπομένει καρτερικά και πάλι .Χαρακτηριστικό από τα μαρτύριά που υπέστη είναι το λουτρό που της έκαναν μέσα σε ένα τεράστιο λέβητα που είχε λάδι που κόχλαζε και πίσσα καυτή. Η αγία Παρασκευή αβλαβής υμνεί τον Κύριο.Το θαύμα εκπλήσσει τον αυτοκράτορα.Πλησιάζει για να δει τι συμβαίνει.Αλλά καθώς ο διώκτης πλησιάζει ,από την επίδραση του υλικού που κοχλάζει,τυφλωνεται.Ταπεινωμένος ζητά τη βοήθεια του θύματός του.Και η αγία Παρασκευή πρσεύχεται στον Κύριο και δίνει το φως στον αίτιο του πόνου της.Ο Αντωνίνος συνέρχεται και σταματά τους διωγμούς ,για να τους συνεχίσει πιο σκληρούς ο διάδοχός του.

      Έτσι ο Μάρκος Αυρήλιος μεταξύ των πρώτων που συλλαμβάνει είναι και η Αγία.Νέα βασανιστήρια και νέες κακώσεις ,αλλά και νέες νίκες κατά του εχθρού της πίστης φέρει η αγια Πρασκευή.Τέλος το ξίφος πέφτει και ενώ  το αίμα της πότιζε τη γη μας ,η αγία ψυχή της πέταξε στο Νυμφίο Χριστό για να λάβει το βραβείο των αγώνων της .

        Ζει μέσα στις  καρδιές μας για να εμπνέει σε νέες πνευματικές νίκες όλους όσοι τιμούν τη μνήμη της.Από την Εκκλησία τιμάται στις 26 Ιουλίου.

                                  ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΧΑΛΚΙΔΑΣ

     Ο ιερός ναός της Αγίας Παρασκευής χτίζεται τον 5ο μ.Χ. αιώνα,ακολουθώντας την τυπολογία της τρίκλιτης βασιλικής.Στο ναό διακρίνονται οι τέσσερις εξελικτικές φάσεις που πέρασε,δηλαδή την παλαιοχριστιανική,τη βυζαντινή,τη φραγκική και τη νεότερη.Αρχικά ο ναός ήταν αρκετά μεγαλύτερος ,αλλά κατά τον 7ο αιώνα έπαθε ζημιές από κάποιο σεισμό ή επιδρομή κουρσάρων,γι'αυτό και ανακατασκευάζεται.

     Μετά την έλευση των Φράγκων  στην Ελλάδα το 1204 μ.Χ.αλλάζει η φυσιογνωμία του ναού ,αφού προστίθενται πολλά στοιχεία γοτθικης αρχιτεκτονικής,όπως οξυκόρυφα τόξα και παράθυρα.Το καμπαναριό είναι επίσης προσθήκη των Φράγκων όπως και η διαμόρφωση του Ιερού.,που μεταμορφώνεται σε τετράγωνο,ενώ προστίθεται δεξιά το παρεκκλήσιο της Αγίας Τριάδας (του Αγίου Χαραλάμπους σήμερα) και αριστερά του Αγίου Ελευθερίου (του Ευαγγελισμού σήμερα).

      Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό γνώρισμα του ναού αποτελούν τα κιονόκρανα .Τρεις κίονες φέρουν το¨κορινθιακό κιονόκρανο με ανεμίζοντα φύλλα" του 5ου αιώνα μ.Χ.'Αλλα τρία κιονόκρανα ανήκουν στα "Θεοδοσιανού" τύπου, που είναι πιο περίτεχνα, ενώ τέσσερα κιονόκρανα αποτελούν απλούστευση του ιωνικού ρυθμού κι είναι πιο άχαρα.

     Το 1470 η Χαλκίδα πέφτει στα χέρια των Τούρκων και κατά το τέλος της Τουρκοκρατίας το κτίριο  στεγάζει αποθήκες,στάβλο και στρατώνες.  

     Μετά την απελευθέρωση της Χαλκίδας το 1833   ο ναός λειτουργείται κανονικά.  Ο σεισμός του 1854 καταστρέφει την πρόσοψη και η νέα που χτίζεται αφήνει τους δύο πρώτους κίονες της εσωτερικής τοξοστοιχίας έξω από το ναό. Ένας  άλλος σεισμός το 1884 οδηγεί στην κατάρρευση του καμπαναριού που αντικαθίσταται από ένα πιο κοντό που αλλοιώνει το ύφος του ναού.Το 1928 ο ακαδημαϊκός Αναστάσιος Ορλάνδος αναγείρει νέο καμπαναριό που προσομοιάζει με το αρχικό.Προβλήματα παρουσιάζει σήμερα και η παλιά μαυρισμένη ξύλινη στέγη.

      Όπως να έχει ο ναός αποτελεί ένα παλαιοχριστιανικό μνημείο που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με όλη την ιστορική εξέλιξη της πόλης της Χαλκίδας,γι'αυτό και βρίσκεται στην καρδιά όλων των Χαλκιδέων.